คลอดก่อนกำหนด ตั้งแต่ที่คุณพ่อคุณแม่ทราบว่าตัวเองกำลังจะมีลูกนั้น ทุกคนคงตั้งหน้าตั้งตารอเพื่อที่จะเจอหน้าลูกๆ อย่างใจจดใจจ่อ เรียกได้ว่านับวันรอกันเลยทีเดียว โดยที่หวังอย่างยิ่งว่าลูกจะมีร่างกายสมบูรณ์ แข็งแรง และคงไม่มีใครอยากเห็นลูกของเราคลอดออกมาก่อนกำหนดหรอกค่ะ แต่หากเหตุการณ์ดังกล่าวได้เกิดขึ้นแล้วเราก็ต้องเตรียมรับมือกับลูกน้อยที่คลอดก่อนกำหนด เพื่อการเลี้ยงดูลูกให้มีประสิทธิภาพ และมาเช็คกันว่าการกระทำแบบไหนที่เสี่ยงจะทำให้คลอดลูกก่อนกำหนด
คลอดก่อนกำหนด เกิดจากสาเหตุอะไร
โดยปกติแล้วคุณแม่จะอุ้มท้องประมาณ 38-42 สัปดาห์ นี่ถือเป็นระยะการคลอดตามกำหนด ดังนั้นภาวะการคลอดก่อนกำหนด คือการที่ทารกคลอดก่อนมีอายุครบ 37 สัปดาห์ หรือคลอดก่อนกำหนดมากกว่า 2 สัปดาห์ ซึ่งอวัยวะภายในยังเติบโตไม่สมบูรณ์ ทำให้ทารกที่คลอดมามีน้ำหนักตัวน้อย และเมื่อคลอดออกมาแล้วจึงต้องได้รับการดูแลเป็นพิเศษจนกว่าอวัยวะภายในจะสมบูรณ์รวมไปถึงสุขภาพของทารกที่แข็งแรงขึ้นด้วย
ภาวะการคลอดก่อนกำหนดมีอยู่ 2 สาเหตุหลักๆคือ
1 สาเหตุจากตัวแม่เอง
– คุณแม่อาจมีโรคประจำตัว เช่น โรคภูมิแพ้ โรคที่เกี่ยวกับหัวใจ ปอด ตับ หรือโรคเบาหวาน
– คุณแม่มีอายุต่ำกว่า 17 ปี ขณะตั้งครรภ์ หรือมีอายุเกินกว่า 35 ปี ขณะตั้งครรภ์
– ระหว่างตั้งครรภ์นั้นคุณแม่ดื่มแอลกอฮอล์ หรือสูบบุหรี่ รวมไปถึงการใช้สารเสพติด
– ระหว่างตั้งครรภ์ทำงานหนักและมีอาการเครียดมากเกินไป ซึ่งมีผลต่อการเปลี่ยนแปลงทางชีวเคมีในร่างกาย ทำให้กล้ามเนื้อมดลูกหดรัดตัว
ซึ่งที่กล่าวมานี้เป็นเพียงภาวะเสี่ยงที่ทำให้เกิดการคลอดก่อนกำหนด อาจไม่ได้เป็นสาเหตุที่ทำให้คลอดก่อนกำหนดทั้งหมด ทั้งนี้หากคุณแม่ที่ตั้งครรภ์รู้ตัวว่ามีปัญหาสุขภาพหรืออยู่ในกลุ่มที่มีปัจจัยเสี่ยงข้างต้น ควรงดหรือเลิกทำกิจกรรมที่มีโอกาสเสี่ยงต่อการคลอดก่อนกำหนด
- สาเหตุจากตัวทารก คือ มีอาการติดเชื้อตั้งแต่อยู่ในครรภ์ หรือมีความพิการมาตั้งแต่กำเนิด และอาจเกี่ยวข้องกับโรคทางพันธุกรรมบางชนิดจึงทำให้เป็นปัจจัยในการคลอดก่อนกำหนด
ปัญหาที่พบบ่อยเมื่อลูกน้อยคลอดก่อนกำหนด
- น้ำหนักตัวน้อยกว่าเกณฑ์ แพทย์จึงต้องดูแลเป็นพิเศษโดยการให้อาหารผ่านสายยาง และให้กินนมแม่เพื่อช่วยส่งเสริมพัฒนาการของทารก
- พัฒนาการที่ช้า โดยปกติทารกที่คลอดก่อนกำหนดจะมีพัฒนาการที่ช้า แต่จะเป็นแค่ในช่วงแรกเท่านั้น หลังจากนั้นจะกลับเข้าสู่ภาวะปกติเหมือนทารกทั่วไป ซึ่งพัฒนาการของทารกที่คลอดก่อนกำหนดจะเป็นปกติเมื่อมีอายุครบ 2 ปี
- ระบบทางเดินหายใจ ทารกจะมีอาการหายใจเสียงดัง หรือมีการหายใจไม่สม่ำเสมอ แต่จะเป็นในช่วง 6 เดือนแรก เพราะระบบทางเดินหายใจและปอดยังทำงานได้ไม่เต็มที่
การให้นมลูกที่คลอดก่อนกำหนด
อย่างที่กล่าวไปข้างต้นว่านมแม่มีสารอาหารที่สำคัญต่อพัฒนาการของทารก นมแม่จึงเป็นอาหารที่ดีที่สุดของทารกที่คลอดก่อนกำหนด เนื่องจากนมแม่มีเกลือแร่ โปรตีน แคลเซียม และเหล็กที่มากกว่าปกติ ดังนั้นหากทารกได้กินนมแม่ก็จะได้รับภูมิคุ้มกันและสารอาหารที่ครบถ้วน ทำให้ทารกมีการเจริญเติบโตและมีการฟื้นตัวได้เร็วขึ้น นอกจากนี้คุณพ่อคุณแม่สามารถแสดงความรักต่อเขาโดยการสัมผัสหรือโอบกอดลูกน้อยเบาๆ เพื่อถ่ายทอดความอบอุ่น ซึ่งนี้เป็นสิ่งสำคัญที่ทำให้ลูกน้อยเจริญเติบโตได้ดีขึ้น และยิ่งถ้าคุณพ่อคุณแม่ปฎิบัติตามคำแนะนำของแพทย์ หมั่นสังเกตพัฒนาการ โอกาสที่ลูกจะเติบโตแข็งแรงเหมือนเด็กที่คลอดครบกำหนดอยู่ไม่ไกลเลย