อึ เป็นตัวบ่งบอกเรื่องสุขภาพได้ทางหนึ่ง โดยเฉพาะอึของลูก คุณต้องคอยสังเกตให้ดี เพราะอึของลูกในแต่ละวัน ก็มีความแตกต่างกันไป ซึ่งก็ขึ้นอยู่กับอาหารที่ลูกหม่ำ ส่วนอึจะมีลักษณะแบบไหน บอกอะไรคุณแม่ได้บ้างนั้น ต้องติดตาม
ลักษณะ อึ ปกติของลูก
อึ…แรกเกิด
ลูกจะถ่ายออกมาภายใน 12-24 ชั่วโมง (ไม่เกิน 48 ชั่วโมง) มีลักษณะเหนียว สีเขียวปนเทาหรือดํา อึครั้งแรกของเด็กจะถ่ายแมคโครเนียมออกมา ซึ่งเรียกว่า ‘ขี้เทา’ เกิดจากขณะที่อยู่ในครรภ์ ทารกกลืนน้ำคร่ำหรือน้ำดีเข้าไป แสดงให้เห็นว่า ระบบขับถ่ายของลูกทํางานเป็นปกติ และหลังจากถ่ายเอาสิ่งตกค้างออกมาหมด สีอึของลูกก็จะกลายเป็นสีน้ำตาลอมเขียว ก่อนจะกลายเป็นสีเหลืองเมื่อเริ่มกินนมแม่
อึ…เด็กดูดนมแม่
แตกต่างจากอึทั่วๆ ไป เนื่องจากนมแม่มีน้ำตาลโอลิโก-แซคคาไรด์ ช่วยให้ขับถ่ายได้ง่าย และยังส่งเสริมการเจริญเติบโตของเชื้อแบคทีเรียชนิดดีในลําไส้ (bifidobacterium) คอยป้องกันอาการท้องร่วงจากการติดเชื้อ มีฤทธิ์เป็นกรดอ่อนๆ
ดังนั้น อึของเด็กที่กินนมแม่จะมีลักษณะนิ่มเหลว สีเหลืองทองและมีกลิ่นเปรี้ยว (ไม่มากนัก) ช่วงสัปดาห์แรกๆ ถ้าลูกอึบ่อย อึทุกครั้งหลังกินนม ก็ไม่ต้องตกใจค่ะ เมื่อทุกอย่างเริ่มเข้าที่เข้าทาง ร่างกายลูกก็จะเริ่มปรับตารางการขับถ่ายของตัวเองได้ จนกระทั่งถ่ายในเวลาที่ใกล้เคียงกันทุกวัน
อึ…เด็กกินนมผสม
อึจะมีลักษณะเป็นสีเขียมขี้ม้า มีลักษณะเป็นรูปร่างเป็นก้อน มากกว่าอึของเด็กที่กินนมแม่ เพราะเกิดจากการเติมธาตุเหล็ก ลงในนมผสม ลักษณะอึไม่เหมือนอย่างนมแม่ ลูกน้อยที่กินนมผสม อาจถ่ายเพียงวันละครั้ง หรือวันเว้นวันก็เป็นได้ คุณแม่ไม่ต้องกังวลใจ ให้ถือเป็นปกติ หากอึไม่แข็งเป็นเม็ดเหมือนลูกกระสุน
ลักษณะ อึ แบบไม่ปกติ
อึเหลว เป็นน้ำ
หากลูกถ่ายเหลวมากกว่า 3 ครั้งหรือถ่ายเป็นน้ำบ่อยๆ ภายใน 1 วัน บ่งบอกว่าลูกมีอาการท้องร่วง ต้องรีบพาไปพบแพทย์ โดยด่วนส่วนใหญ่เด็กที่กินนมแม่มีความเสี่ยงต่อการท้องร่วงน้อยกว่าเด็กที่กินนมผสม เพราะนมแม่มีแบคทีเรียที่ช่วยป้องกันโรคท้องร่วงได้
อึแข็ง เป็นเม็ดเล็กๆ
เป็นอาการท้องผูกค่ะ คืออึน้อยกว่า 2-3 ครั้งใน 1 สัปดาห์ แม้แต่ถ่ายทุกวันแต่ถ้าอึแข็งเป็นก้อน หรือเวลาถ่ายมักเบ่งจนหน้าแดง ร้องไห้งอแง ก็เพราะลูกอึดอัด จากการถ่ายที่ค่อนข้างลําบากถ้าลูกท้องผูกแบบเรื้อรัง คือถ่ายแบบกะปริดกะปรอย ถ่ายไม่หมดในแต่ละครั้ง บางครั้งรู้สึกอึดอัดในท้องและปวดท้อง ควรรีบพบคุณหมอ เพราะถ้าทิ้งไว้นานมีแต่จะส่งผลเสียต่อสุขภาพของลูก
อึเป็นสี
- หากเป็นสีเขียว สาเหตุส่วนใหญ่เกิดจากการกินนมผสม ซึ่งมีธาตุเหล็กผสมอยู่นั่นเอง คงไม่ต้องกังวลอะไรนัก แต่เมื่อถึงเวลาให้อาหารเสริมแล้ว คุณควรได้เพิ่มอาหารประเภทที่มีเส้นใย เพื่อช่วยให้ลูกขับถ่ายได้ง่ายขึ้น
- อึเป็นสีขาวซีด อาจเกิดภาวะท่อน้ำดีอุดตัน แต่ก็ต้องดูว่ามีอาการตัวและตาเหลืองร่วมด้วยหรือไม่
อึมีมูกเลือดปน
หากพบว่า อึลูกมีมูกเลือดปนออกมาด้วยนั้น อาจเกิดจากการฉีกขาดบริเวณโดยรอบของรูทวาร อาการแบบนี้ไม่ควรปล่อยทิ้งไว้ หรือเกิดจากการแพ้โปรตีนในนมวัว มีเลือดออกจากลําไส้ หากเห็นว่าอึของลูกมีลักษณะนี้ อย่านิ่ง นอนใจรีบพบคุณหมอดีกว่าค่ะ
อึเป็นสีเลือด
ต้องดูว่า ลูกของคุณหม่ำอะไรบ้าง เพราะหากลูกกินแครอท อึก็อาจมีสีแดงปนออกได้ แต่หากลูกมีอาการปวดท้อง รุนแรง ในลักษณะที่ลูกบิดตัวไปมา มีอาการอาเจียนมาก จนกระทั่งอาเจียนเป็นน้ำดีสีเหลืองออกมา แบบนี้อันตราย ต้องรีบพาไปพบคุณหมอด่วน เพราะเป็นอาการของลําไส้กลืนกันค่ะ